Vào trong ngày Tết Hàn thực 3/3 hàng năm, mỗi mái ấm gia đình đều bận rộn sẵn sàng những đĩa bánh trôi, bánh chay. Tuy nhiên không phải ai cũng biết được nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Tết này. Hãy cùng tinbongda360.net share nguồn gốc,ý nghĩa của ngày Tết Hàn thực nhe!
1. Tết Hàn Thực là ngày gì?
Nguồn gốc Tết Hàn Thực
Hằng năm, cứ đến ngày 3 tháng 3 Âm lịch, người dân Việt Nam lại tất bật sẵn sàng những đĩa bánh trôi bánh chay, sẵn sàng lễ cúng Tết Hàn Thực? Vậy Tết Hàn Thực là ngày gì?
Theo nghĩa tiếng Hán, “寒 – Hàn” là lạnh, “食 – Thực” là ăn, “Tết Hàn Thực” là ngày tết ăn đồ lạnh. Phong tục này bắt nguồn từ mẩu truyện xa xưa tại Trung Quốc, vào đời Xuân Thu (770 – 221TCN).
Chuyện kể rằng, lúc bấy giờ, vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn, phải bỏ quốc gia sống cảnh lưu vong nay nước Tề mai nước Sở. Kề bên vua có một vị hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi luôn luôn hết mình phò tá, giúp sức, bày mưu kế.
Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực hết sạch, Giới Tử Thôi phải lén tự cắt một miếng thịt đùi của tôi để nấu dâng lên vua ăn. Vua Tấn Văn Công sau thời điểm ăn xong, hỏi ra mới biết sự hi sinh này, trong trái tim vô cùng cảm kích.
Giới Tử Thôi theo phò tá vua trong suốt mười chín năm trời, trải qua không ít lần nằm gai nếm mật, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, trọng thưởng phong chức, tước cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại vô tình quên mất Giới Tử Thôi.
Giới Tử Thôi cũng không hề oán trách, cho rằng phò tá vua là trách nhiệm, nhiệm vụ của bề tôi chứ không phải để đổi lấy vinh hoa phú quý. Về sau, ông lẳng lặng về quê nhà, đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn, sống những ngày tháng bình yên, an lạc.
Vua Tấn Văn Công trong tương lai nhớ ra, bèn sai người quay lại tìm Tử Thôi. Là người không màng danh vọng, Giới Tử Thôi nhất quyết không chịu trở lại lĩnh thưởng. Tấn Văn Công bèn ra lệnh đốt rừng để thúc ép Tử Thôi xuất hiện. Không ngờ rằng, Tử Thôi lại có tư tưởng kiên định đến vậy, cùng mẹ chịu cảnh chết cháy trong rừng.
Nhà vua thương xót, hối hận vì hành vi của tôi, lập miếu thờ Tử Thôi trên núi và đổi tên núi này là Giới Sơn. Sau đó, vua hạ lệnh trong dân gian phải kiêng đốt lửa ba ngày (khoảng từ mồng 3 tháng 3 đến mồng 5 tháng 3 Âm lịch), chỉ ăn đồ ăn nguội đã nấu sẵn để bày tỏ lòng tưởng nhớ.
Ý nghĩa Tết Hàn Thực
Ngày 3 tháng 3 hằng năm, người dân Trung Quốc tổ chức lễ tưởng nhớ vị hiền sĩ Giới Tử Thôi. Đồ cúng cũng phải sẵn sàng từ hôm trước vì lệnh cấm lửa. Tên thường gọi Tết Hàn Thực thành lập cũng vì lẽ ấy. Nhằm mục tiêu tưởng nhớ Giới Tử Thôi vì sự chân thành và chính trực của ông.
2. Tết Hàn Thực tại Việt Nam ra sao?
Dù bắt nguồn từ một truyền thuyết của Trung Quốc nhưng khi gia nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng đều có nhiều thay đổi để phù phù hợp với văn hóa truyền thống của người Việt.
Thực tế, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay, Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ rệt đặc thù văn hóa truyền thống, lối sống riêng của người Việt. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc, ở Việt Nam người dân không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn ra mắt thông thường.
Dù bắt nguồn từ một truyền thuyết của Trung Quốc nhưng khi gia nhập vào Việt Nam, ngày Tết Hàn Thực có ý nghĩa tâm linh khác, phong tục cúng Tết Hàn Thực cũng đều có nhiều thay đổi để phù phù hợp với văn hóa truyền thống của người Việt.
Thực tế, Tết Hàn Thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay, Tết tháng 3 tại Việt Nam, thể hiện rõ rệt đặc thù văn hóa truyền thống, lối sống riêng của người Việt. Khác với Tết Hàn Thực ở Trung Quốc, ở Việt Nam người dân không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn ra mắt thông thường.
3. Ý nghĩa tục ăn bánh trôi bánh chay trong Tết Hàn Thực của người Việt
Trong ngày 3 tháng 3 Âm lịch, những mái ấm gia đình Việt sẽ sẵn sàng bánh trôi, bánh chay để lễ Phật, cúng gia tiên, thậm chí nhiều nơi cúng thần hoàng, bày tỏ lòng thành, hướng về cội nguồn.
Bánh trôi, bánh chay của người Việt cũng không giống với người dân Trung Quốc mà mang trong mình rực rỡ riêng của nền ẩm thực Việt Nam. Người Việt Nam cũng quen gọi ngày Tết này với cái thương hiệu dân dã là Tết bánh trôi, bánh chay nhiều hơn nữa Tết Hàn Thực.
Việc dùng bánh trôi, bánh chay để cúng lễ mang rất nhiều ý nghĩa tốt đẹp, là kết tinh của văn hóa truyền thống Việt, thấm đẫm linh hồn, phiên bản sắc của người Việt.
Cả hai loại bánh đều được làm từ bột gạo nếp thơm, là thành quả lao động vất vả dâng lên ông bà tổ tiên, là hình ảnh thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước nhiều năm của dân tộc Việt Nam cùng với những loại bánh truyền thống lâu đời khác như bánh chưng, bánh giầy,…
Đặc biệt quan trọng, hình ảnh những cái bánh trôi, bánh chay tròn vo, trắng tách bóc xếp đầy cạnh nhau trên đĩa còn mang hàm phát minh nhớ tới sự tích “mẹ Âu Cơ cùng bọc trăm trứng”.
Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở thành 50 người con theo Âu Cơ lên rừng, bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng trở thành 50 người con theo phụ thân Lạc Long Quân xuống biển, mở mang bờ cõi, xây dựng quốc gia, đem lại cuộc sống thường ngày ấm no. Chính vì vậy người dân Việt mới sử dụng hình ảnh bánh trôi, bánh chay để bày tỏ lòng thành, tiếp nối truyền thống lâu đời “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công lao của ông bà, tổ tiên vào dịp Tết Hàn Thực.
Dưới đó là hình ảnh những đĩa bánh trôi, bánh chay người dân Việt Nam sẵn sàng thích mắt để cúng lễ ngày Tết Hàn Thực.
Ngoài white color đơn thuần, tinh khiết, hiện nay nhiều mái ấm gia đình bày mâm bánh trôi bánh chay ngũ sắc, trông rất mê hoặc để dâng cúng tổ tiên.
Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng Tết Hàn Thực đã được Việt hóa, gắn sát với nét trẻ đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lâu đời của người Việt. Nhiều người con xa quê, xa nhà vẫn đang duy trì phong tục làm bánh trôi, bánh chay cúng lễ tốt đẹp này tại xứ người để gợi nhớ cho họ về việc bình dị, dân dã, hương vị quê nhà đặc thù thân thuộc.
Hy vọng nội dung bài viết này này hoàn toàn có thể share thêm những hiểu biết về Tết Hàn Thực cho mọi người!
